(Concept versie)Dorpsraad
* 1. Inleiding: Waarom deze toekomstvisie?
* 2. Stompwijk anno 2004
a. Karakter/culturele identiteit van Stompwijk
b. Economie en bedrijvigheid
c. Groene omgeving
d. Verkeer en vervoer/infrastructuur
e. Leefbaarheid en voorzieningenniveau
* 3. Gewenste situatie
a. Voorzieningenniveau in Stompwijk
b. Woningbouw in Stompwijk
1. Inleiding: Waarom deze toekomstvisie?
In de afgelopen jaren, en met name het laatste halfjaar, is er een intensieve discussie ontstaan over het zeer snel afnemende voorzieningenniveau in Stompwijk. Hiertoe was ook volop aanleiding: Na het verdwijnen van verschillende winkels in het laatste decennium is in de periode 2003/2004 het postagentschap verdwenen, de vestiging van de Rabobank gesloten, de toekomst van het consultatiebureau onzeker en is de drogisterij annex winkel voor huishoudelijke artikelen/cadeauwinkel van M. Janson gesloten. Kortom, een zorgelijke ontwikkeling op dit punt. Met deze ontwikkeling komt de vraag naar voren op welke wijze in Stompwijk de beperkt aanwezige voorzieningen behouden kunnen blijven en op welke wijze verschillende voorzieningen, voorzover gewenst, (weer) te realiseren zijn.
De Dorpsraad wil door middel van deze toekomstvisie een voorzet geven voor een discussie over de gewenste ontwikkelingen voor ons dorp. Wat is van waarde, wat willen we in ieder geval behouden en wat willen we realiseren? Kortom, waar willen wij als Stompwijkers voor ‘gaan’?
Alvorens in te gaan op de gewenste ontwikkelingen, willen we in deze notitie een korte schets geven van de belangrijkste kenmerken van en ontwikkelingen binnen Stompwijk.
2. Stompwijk anno 2004
a. Karakter/Culturele identiteit van Stompwijk
De eens zo gesloten samenleving van Stompwijk heeft zicht sinds de jaren zestig/ zeventig van de vorige eeuw ontwikkeld tot een open, maar nog steeds hechte gemeenschap. Vooral bij bijzondere gelegenheden komt dit zeer sterk tot uiting. Men leeft erg met elkaar mee en is ook bereid om elkaar te helpen en bij te staan als dat nodig en gewenst is. De onderlinge solidariteit is groot. Dat gevoel van samenhorigheid en ‘samen de schouders eronder’ is ook aanwezig bij (de organisatie) van het verenigingsleven. Na de fusie van de verschillende sportverenigingen in 1992 tot Stompwijk ’92 en de bouw van de sporthal is er een goed lopende vrijwilligersorganisatie die garant staat voor de organisatie (trainen, coachen,e.d.) van de vele verschillende sporten/sportploegen, het draaien van de bardiensten in de kantine, maar ook het schoonmaken van de sporthal/kleedruimtes/kantine. Door de inzet van vele vrijwilligers is een intensieve benutting van de sporthal, sportvelden en kantine mogelijk. Deze locatie biedt dan ook voor vele mensen een belangrijke ontmoetingsplek waar vaak wat te doen is.
Andere kenmerkende activiteiten met een actieve inzet van vele enthousiaste vrijwilligers voor ons dorp zijn, in willekeurig volgorde:
* de vele (vrijwilligers)activiteiten die in het dorpshuis plaatsvinden (jongerensociëteit, activiteiten voor ouderen, hobbyclub, fanfare, etc.).
* de organisatie binnen de kerk (bestuur, lekenpriesters, onderhoud, zangkoor,etc)
* de organisatie van de jaarlijkse paardendagen (+kermis)
* voor de paardensport de Blesruiters en de menclub
* de vele activiteiten van onze actieve ijsclub (Nut en Vermaak) en fietsvereniging (TC Stompwijk)
* de vrijwilligers in de Bibliotheek
* de inzet voor clubs op het terrein van schaken, duivensport, motorrijden, etc., etc.
Kortom, Stompwijk vormt een actieve en hechte gemeenschap: Iets om trots op te zijn en te koesteren.
b. Economie en bedrijvigheid
In navolging van de landelijke ontwikkeling is de economische betekenis van de landbouw ook binnen de Stompwijkse gemeenschap afgenomen. Qua werkgelegenheid is de tuinbouwsector nog een belangrijke werkgever, zowel voor Stompwijkers als niet Stompwijkers. De onlangs verkregen duurzame status van het tuinbouwcentrum is dan ook van belang voor het behoud van die werkgelegenheid. Daarnaast zijn er enkele grote en minder grote bedrijven die zijn voortgekomen uit de agrarische bedrijvigheid (handel in kaas, wild en gevogelte, transportbedrijven, loonwerkbedrijven, etc.). Verder zijn er ook verschillende paardenhouderijen/ fokkerijen, die een rijke historie hebben. Daarnaast hebben zich enkele bedrijven ontwikkeld die in het geheel geen binding hebben met de agrarische sector (bijv. groothandel in auto onderdelen). Verder biedt Stompwijk onderdak aan verschillende dienstverlenende bedrijven (garagebedrijven, aannemersbedrijven, electricien, loodgieters, e.d.) die ook een belangrijke bijdrage leveren aan de bedrijvigheid binnen ons dorp.
c. Groene omgeving
Een belangrijk kenmerk voor ons dorp is nog steeds het ruim aanwezige en beeldbepalende (veen)weidelandschap temidden van de omringende grote steden (Leiden, Den Haag, Zoetermeer). Alhoewel het aantal actieve agrarische melkveehouderij en gemengde bedrijven de laatste decennia ingrijpend is afgenomen, wordt een belangrijk deel van de agrarische grond nog steeds door de resterende (grotere) melkveehouderijbedrijven benut. Op enkele plaatsen wordt echter, mede door niet agrarische bedrijvigheid, de kwaliteit van het agrarische cultuurlandschap aangetast en bedreigt de verrommeling het aantrekkelijke landschap. Het is van belang om, binnen de mogelijkheden die de gemeente en de provincie hebben, er voor te zorgen dat het beperkte aantal actieve agrariërs gestimuleerd wordt hun bedrijf voort te zetten als belangrijke beheerders van onze groene omgeving. Een ander punt van aandacht is de bestemming van vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen; Op welke wijze kunnen deze worden benut, zodat er een positieve bijdrage wordt geleverd aan de kwaliteit van het landelijk gebied?
d. Verkeer –en vervoer/ Infrastructuur
De historische kern van Stompwijk wordt grotendeels gevormd door lintbebouwing langs de Stompwijkse vaart en de Meerlaan. Door de toegenomen intensiteit van het (vracht) verkeer is de historische infrastructuur hier niet meer op berekend. Naast de (on)veiligheid van de doorgaande wegen is ook de afnemende kwaliteit van de wegen al jaren lang een bron van zorg. Naast het voornemen over de Stompwijkseweg en de Dr. Van Noortstraat ingrijpend op te knappen, is het ook van belang om de kansen te benutten om zo veel als mogelijk is het doorgaande (vracht)verkeer uit de kern te weren. Eén van mogelijkheden hiervoor is het creëren van een alternatieve ontsluiting van het tuinbouwcentrum/industrieterrein rechtstreeks richting de Provinciale weg Leiden/Zoetermeer.
e. Leefbaarheid en voorzieningenniveau
De leefbaarheid van ons dorp wordt voor een belangrijk deel bepaald door de vele activiteiten die er in Stompwijk plaatsvinden, zoals hiervoor is weergegeven. Maar, ook andere commerciële, openbare en culturele voorzieningen zijn van belang voor het welbevinden van de Stompwijkers. De behoefte aan verschillende voorzieningen verschilt sterk per doelgroep. Alhoewel voor vele inwoners het bezoeken van een voorziening in één van de omliggende dorpen of steden (Leidschendam, Zoetermeer, Zoeterwoude) lastig maar niet onoverkomelijk is, betekent de afwezigheid van voorzieningen voor enkele specifieke doelgroepen een forse aantasting van de leefbaarheid van ons dorp. Voorstellen om dit creatief aan te pakken zullen hierna aan de orde komen.
3. Gewenste situatie
In dit hoofdstuk zullen we aangeven wat volgens ons de belangrijkste wensen zijn voor de toekomst van ons dorp. Hierbij zullen we ons in eerste instantie beperken tot een visie op het gewenste voorzieningenniveau en de gewenste ontwikkeling van woningbouw. Dit laatste is onder andere van belang om een bijdrage te kunnen leveren in de discussie die de gemeente Leidschendam Voorburg wil starten over de notitie ‘Landstad in de Randstad, een kijk op onze ruimte’.
a. Voorzieningenniveau in Stompwijk
Zoals in het vorige hoofdstuk al is aangegeven, verschillen de wensen ten aanzien van het voorzieningenniveau per doelgroep. Naast de basisvoorzieningen die voor alle inwoners gewenst zijn, hebben enkele specifieke doelgroepen zoals ouderen en ouders/kinderen van jonge gezinnen nog enkele specifieke behoeften. Hieronder is aangegeven wat de belangrijkste gewenste voorzieningen zijn. Voor zover wij weten uit eigen ervaring en op basis gesprekken hierover met andere Stompwijkers gaat het vooral om de volgende voorzieningen (waarvan verschillende wel en andere niet aanwezig zijn):
1. Een winkel voor de dagelijkse benodigdheden (supermarkt is aanwezig)
2. Eerstelijns gezondheidsvoorzieningen zoals:
a. Een huisarts (is aanwezig, bereikbaarheid kan beter!),
b. Een fysiotherapeut (dependance in Stompwijk aanwezig)
c. Een consultatiebureau (vooralsnog aanwezig),
d. Zorgvoorziening voor ouderen waardoor zij langer zelfstandig en in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen (medisch zorg /hulppost die 24 uur bereikbaar is)(niet aanwezig)
3. Culturele voorzieningen zoals:
a. Een bibliotheek (is aanwezig, maar in een slecht gebouw)
b. Een dorpshuis (is aanwezig)
4. Commerciële voorzieningen zoals:
a. Een postagentschap (is verdwenen)
b. Een bankloket (alleen de pinautomaat is nog over)
Op basis van bovenstaande inventarisatie blijkt dat verschillende van de gewenste voorzieningen ontbreken. De Dorpsraad is van mening dat een slimme combinatie van voorzieningen, ook bij het huidige aantal inwoners, mogelijkheden biedt om deze in Stompwijk te realiseren. Wellicht biedt het concept van het Kulturhus (een combinatie van maatschappelijke voorzieningen, informatie en (zakelijke) dienstverlening onder één dak) hiervoor een oplossing. Op verschillende plaatsen in het oosten van het land zijn reeds Kulturhusen gerealiseerd. Een voorwaarde hiervoor is dat bij de verschillende partijen de bereidheid bestaat om hier daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Inmiddels worden de mogelijkheden hiervoor nagegaan in een gezamenlijke aanpak van Vidomes, Gemeente, Florence en Dorpsraad.
b. Woningbouw in Stompwijk
Het huidige woningbestand binnen Stompwijk bestaat zowel uit koop als uit huurwoningen. Het aantal (sociale) huurwoningen bedraagt zo’n 115 stuks en bestaat vooral uit (ongeveer 100) eengezinswoningen. Daarnaast zijn er een beperkt aantal kleinere wooneenheden die zowel aan jongeren als aan ouderen worden verhuurd. De grootste behoefte aan woningen zit (zeker bij een toenemende vergrijzing) bij de categorie ouderen. Meer aanbod zou ook de doorstroming vanuit de eensgezinswoningen bevorderen. Maar ook voor jongeren is het aanbod binnen Stompwijk zéér beperkt. Dit geldt vooral voor de categorie starters op de woningmarkt. Hierdoor dreigt een vergrijzing van de Stompwijkse bevolking. Voldoende aanbod voor jongeren is van belang voor een evenwichtige samenstelling van de bevolking.
Om een betere inschatting te kunnen maken van de daadwerkelijke behoefte is door de dorpsraad (in april 2003) aan de gemeente verzocht of zij een woningbehoefte onderzoek in Stompwijk willen laten uitvoeren. Tot nu hebben wij, ondanks verschillende verzoeken hierover, nog geen concreet antwoord gekregen op onze brief. Vanuit de dorpsraad vinden wij het van belang dat zowel ouderen als jongeren, die dat wensen, ook in ons dorp kunnen blijven wonen. Voor ouderen geldt daarbij dat het ook gewenst is dat zij bij een toenemende zorgbehoefte in Stompwijk kunnen blijven wonen. Vooruitlopend op een meer exacte berekening zijn wij van mening dat in ieder geval het realiseren van woningen voor ouderen (met specifieke voorzieningen/ mogelijkheden voor het bieden van zorg op maat) prioriteit heeft. Een groter aanbod voor deze categorie zal de doorstroming bevorderen en ook voor de andere categorieën woningzoekenden de nodige mogelijkheden bieden.
De Dorpsraad is voorstander van een zeer geleidelijke groei van het aantal woningen in Stompwijk, vooral toegesneden op de woningbehoefte van de Stompwijkers en passend bij de kleinschaligheid van het dorp. Behoud van het eigen karakter en de identiteit van de Stompwijkse dorpsgemeenschap vinden wij van groot belang.
Van belang is om een duidelijke visie te hebben op de gewenste toekomstige ruimtelijke ontwikkeling: Waar willen we in de toekomst uitbreiden?! Hierdoor kan tijdig ingespeeld worden op de gewenste infrastructuur (voorzieningen, wegen, ontsluiting, e.d.). Het is ons inziens van belang om bouwruimte te reserveren voor de komende decennia, zodat afhankelijk van de huisvestingsbehoeften een geleidelijke groei en invulling kan plaatsvinden. Alhoewel Stompwijk geen eiland is en Stompwijkers ook zeker de bereidheid hebben om ook mensen van buiten op te vangen, is behoud van karakter en identiteit een unieke waarde waar we als gemeenschap zeer zorgvuldig mee om moeten gaan!
Stompwijk, mei 2004