Deze maand september bestaat L.G. Luiten en Zn. 65 jaar bestaat. Een bedrijf dat uitgegroeid is van een eenmansbedrijf naar een bedrijf dat wereldwijd zaken doet. Ik ben even getuige op het kantoor van dit dynamische bedrijf, waar vader Leen aan de muur prijkt en in een fotolijstje op het bureau staat met de uitstraling van een tevreden man. Aquarellen van de hand van Ria Luiten sieren de wanden. De bloemstukken van het feest van vorige week staan in elke hoek en bureau van het kantoor. Een dik geklede man met wanten komt het kantoor binnen, waar het toch gauw ruim 20 graden is, om wat door te spreken. De telefoon staat niet stil en Duits en Frans klinkt door het kantoor, beide broers spreken inmiddels diverse talen vloeiend. Geleerd op school, maar meer nog in het praktijk.

Historie
We trekken ons even terug naar een vergaderzaal boven.
Vader Leen, zoon van de smid, is zijn bedrijf op de fiets gestart. De smederij werd door de huisarts te zwaar voor hem geacht en zo pakte hij in 1938 zijn fiets en ging met een mand voorop gevuld met boter, kaas en eieren de boer op, om deze producten aan de man te brengen. Of dat minder zwaar was, laten we maar even in het midden. De eerste uitbreiding van de zaak werd de mand achterop. Op zijn fiets naar Den Haag, door weer en wind, oorlog of niet, er moest verkocht worden om voor het gezin naast de boter, kaas en eieren ook brood op de plank te hebben. Van het een kwam het ander en vervolgens werd de keuze uitgebreid tot het verkopen van een kippetje. De schuur achter het huis op de Dr. Van Noortstraat 118 werd gebruikt voor het slachten, plukken en uitsnijden van de kippen. Veel regels waren er in die tijd niet, dat kon toen nog. Vader Leen was een van de eerste in ons dorp die een auto had waardoor de verkoop aan huis een stuk makkelijker werd. Later toen de zaak aan uitbreiding toe was, is het gezin verhuisd naar Dr. van Noortstraat 148, waar het eerste koel en vriesgebeuren onder het huis geplaatst is en moeder Riet nog maar net de deur achte zich dicht getrokken heeft. De zaak is langzamerhand in handen overgegaan van de beide zonen Leen en Aad, maar de naam L.G. Luiten en zn. is ongewijzigd gebleven.
In 1976 hebben ze de zaak verhuisd naar de Meerlaan, waar Aad en Ria nu nog wonen en vanaf 1983 zijn ze verhuisd naar het huidige adres aan het Klaverblad..

Uitbreiding
In eerste instantie hadden Leen en Aad diverse vrieshuizen buiten het dorp, zoals in Nootdorp, Zoetermeer, Nieuw Vennep, Rotterdam en Boskoop. Nu wordt in Stompwijk het aantal vrieshuizen uitgebreid van 3 naar 5 en in het voormalige pand van de grasdrogerij en waar later even een verhuisbedrijf is gevestigd geweest. Doel van de uitbreiding op het Klaverblad is om alle producten binnen handbereik te halen. Voorheen moest eerst alles uit diverse vrieshuizen in de omgeving opgehaald worden en nu kan dit allemaal op een adres. Er wordt nog verbouwd maar het ene vrieshuis is al in gebruik. De binnentemperatuur is min 22 graden en de ventilatie maakt het zo enorm koud. Het is daar waar je vaak op zomerse dagen, de dik geklede mensen in en uit ziet lopen. Er wordt nog gewerkt aan kantoorruimte met daarboven appartementen voor zakenrelaties en een tweede laadruimte. Daarachter komt nog een vrieshuis. Naar verwachting zal het geheel rond april 2004 klaar zijn. Totale oppervlakte van de vrieshuizen wordt dan bijna 4000 palletplaatsen waar zij 3 miljoen kilo vlees kwijt kunnen.

Beter een goede buur dan een verre vriend
Sinds enige jaren is het bedrijf zaken gaan doen met het vervoersbedrijf van de firma van Rijn, bekend van de Ego potgrond. Vader Koos en zonen Jos en John van Rijn hebben het in het voorjaar mega druk met de aanlevering van potgrond en later in het jaar loopt dit terug. Terwijl het accent met het oog op de feestdagen van de wildbranche op de laatste 4 maanden van het jaar ligt. Zo hebben ze dus de overburen ingeschakeld voor het vervoer. Inmiddels werken ze het hele jaar samen. Kan het nog praktischer?

Luiten Food
Zakelijk gezien bestaat Luiten Food uit 5 onderdelen namelijk Luiten Wild, C.A.F. Franse import, Interdependencia voor het rundvlees, Big Trading voor de containers en Mila Stompwijk is de productieafdeling

Import en export
Ze importeren echt van alles en vanuit de hele wereld. Wat te denken van de antiloopachtige zoals springbokken, koedoe, impala uit Zuid Afrika maar ook struisvogels en krokodillen (smaak zit tussen kip en varkensvlees) Aad houdt er niet zo van. De struisvogels en krokodillen worden daar gefokt en het wild geschoten. Haas uit Argentinië en Chili. Natuurlijk halen ze hun kangoeroevlees uit Australië en nemen dan gelijk wilde zwijnen mee. Het hertenvlees komt uit Nieuw zeeland, China zorgt voor tam konijn en pluimvee en Noord Amerika levert bizonvlees en ratelslang. “Dat importeren we niet zoveel hoor” zegt Aad “ongeveer 3 a 4 ton per jaar!” Wild uit Schotland en natuurlijk rendieren zoals eland vanuit Scandinavië. Ook binnen europa wordt van alles geïmporteerd uit Spanje, Italië, Hongarije en Polen. Vaak fungeert het bedrijf als doorgeefluik. Alles wat geïmporteerd wordt, wordt ook vaak weer geëxporteerd. En in een enkel geval keren de rendiertournedos na bewerking weer terug naar Scandinavië

Groothandel
Luiten levert uitsluitend aan de groothandel horeca, supermarkten en poeliers. Vroeger werd ook wel direct aan de horeca geleverd, maar hier zijn ze vanaf gestapt, nu gaat alles in het groot naar de groothandel.

Recepten
Als u nu eens iets anders op tafel wil(d)t zetten en uw gasten eens wil(d)t verrassen neem dan eens roergebakte krokodil, het recept heb ik van www.luitenwild.nl gehaald en waar nog vele andere verrassende recepten staan het luidt als volgt:
Men neme
*500 gram krokodillenvlees, in reepjes gesneden
* 1 el olie
* 1 teentje knoflook, geperst
* rode en groene paprika, ontdaan van zaadjes en gesneden
* 200 gr champignons, gesneden
* citroensap

Verhit de olie in een wok. Voeg eerst de knoflook toe, vervolgens de paprika en de champignons en roerbak dit samen 2 minuten. Doe de reepjes krokodillenvlees hierbij en roerbak nog 2 minuten. Voeg tot slot nog wat citroensap naar smaak toe.
Eet smakelijk.

Terugblik op het 65 jarig bestaan
Het feest was formidabel. Tussen 650 en 700 klanten, personeel en genodigden zijn geweest. Zakenrelaties uit Zuid Afrika, Zwitserland, Duitsland en Frankrijk waren van de partij. De rode loper lag uit, palmplanten sierden de ruimte, een grote bar, muziek in handen van de Arie Paardekooper. Er waren diverse stand met hapjes waar geproefd kon worden, zoals struisvogel met een oosters accent, carpaccio van, ik meen ook, struisvogelvlees, kangoeroevlees en hazenhachee en noem maar op. Er was een stand met kerstkalkoenen waar straks alweer aan begonnen gaat worden. Ik liet me vertellen dat de vulling zorgvuldig is samengesteld door een keur van fijnproevers. Kalkoen even in de magnetron of oven doen en klaar is het kerstdiner. Een sfeervolle afdeling waarin diverse soorten wild uitgestald lag en een gigantische kalkoen van wel 27 kilo die volgens mij in geen enkele oven past.
Dit alles bij elkaar zijn de ingrediënten van een waar een jubileumfeest van een bedrijf dat nog lang niet pensioen gaat.

Petra