Op 22 februari 1945 maakte de Amerikaanse B24 bommenwerper met de bijnaam Jolly Duck een noodlanding in de Geerpolder. Het vliegtuig was op de terugweg van een bombardement in Northeim waar ze met een Squadron heen gevlogen waren. Er was zwaar Duits afweergeschut en motor drie was geraakt en uitgevallen. Engeland halen lukte niet meer en toestel AC 42-95241 meldde dat zij het Squadron gingen verlaten.
Piloot Josep Walker, co-piloot Ralph Casstevens en navigator Donahue probeerden van alles, de rest van de crew, 9 man in totaal, moest alles wat los zat aan boord naar buiten gooien. Uiteindelijk cirkelden zij steeds kleinere rondjes boven de polder en maakten een noodlanding in het weiland naast de boerderij van Janson. Wonder boven wonder overleefde de bemanning de crash en werden zij door bewoners en mensen van het verzet in groepjes in veiligheid gebracht.
Een groepje werd opgepakt , zijluikschutter John McCormick dook onder en ging bij het verzet waar hij later, na verraad, op 29 april in een vuurgevecht omkwam. Hij is in Zoetermeer begraven bij de Nederlands Hervormde kerk. De rest van de bemanning heeft uiteindelijk de oorlog overleefd.
Gruwelijk :
Omdat het vliegtuig nagenoeg intact was, werd het bewaakt door de Duitsers, die de buurtbewoners en dorpsgenoten toelieten om in en rond het vliegtuig te komen kijken. De Geallieerden besloten het toestel te vernietigen om zo kostbare informatie voor de Duitsers te verbergen en daar ging het gruwelijk mis. Exact 4 dagen na de noodlanding werd op 26 februari het vuur geopend door overvliegende spitfires waarbij boer Martinus Janson, de langs fietsende Maria den Elsen-Zonderop, de kinderen Jopie en Gerrie van Bemmelen en een onbekende Duitse soldaat om het leven kwamen. Ook nog meerdere gewonden, het was totale paniek en een verschrikkelijke ervaring voor de ooggetuigen en de desbetreffende families. Tot op heden heeft het invloed.
Dankbaarheid :
Deze herdenking werd mogelijk gemaakt door de grote inzet van Jona v.d.Meer uit Stompwijk, Maarten Havinga uit Zoetermeer, Jack Luiten en Jan Groenewegen uit Zoeterwoude. Samen met veel anderen hebben zij een bijzonder indrukwekkende herdenking neergezet waarbij een aantal ooggetuigen aanwezig waren. Onder hen de 101 jarige mijnheer van Baren en de 84 jarige mijnheer Ham, die zijn verhaal vertelde hoe hij dit als kind ervaren had.
Zelfs een grote delegatie van de familie van de co-piloot Cas Stevens was aanwezig. Zijn jongste zoon Randy vertelde emotioneel over zijn vader en zijn dankbaarheid over de hulp die destijds gegeven werd aan de bemanning door de omwonenden en het verzet. Dankzij hen had hij het overleefd.
Aad Janson vertelde over zijn oudoom, boer Tinus. Jona was de grote organisator deze middag en zorgde dat alles op rolletjes verliep.
Maar liefst 3 burgemeesters waren uitgenodigd en zij mochten samen met de scouting de kransen neerleggen bij het monument dat staat aan de Geerweg nr 8.
Door Maarten Havinga was een kleine tentoonstelling ingericht waar diverse onderdelen uitgestald stonden van alles wat hij de afgelopen 20 jaar tijdens opgravingen in en rond het weiland gevonden heeft. Dat is nu afgesloten, maar hij blijft de aandacht vestigen op deze historische gebeurtenis zodat het nooit vergeten wordt.
Aan de Geerweg komen de schoolklassen uit Zoeterwoude om te zien en horen wat hier in het verleden gebeurd is. Waarom de Stompwijkse school dit niet doet is mij een raadsel, want uiteindelijk is het een mooie geschiedenisles met veel impact en zo dichtbij.
Indrukwekkend:
Frans Oliehoek heeft een heel bijzondere, indrukwekkende film gemaakt die vertoont werd tijdens de herdenking. Het was muisstil tijdens het vertonen van de historische beelden. Frans heeft er lange tijd aan gewerkt en muziek en ondertiteling pasten perfect bij de beelden zodat ook de Amerikaanse familie van de bemanningsleden alles kon volgen.
Er was soep en broodjes, koffie en thee met wat lekkers. Er stonden stoelen klaar, we stonden droog in een tent neergezet door Pedro. De film kon later nogmaals bekeken worden, er waren veel mooie woorden, familieleden, ooggetuigen, burgemeesters of loco’s uit drie verschillende plaatsen, veel pers en bovenal veel vrijwilligers die dit mogelijk gemaakt hebben. Het was een bijzondere ervaring om hierbij aanwezig te mogen zijn.
Namens Oud Stompwijk onze dank hiervoor. Wij zullen deze verschrikkelijke gebeurtenissen ook aandacht blijven geven, zodat het nooit vergeten wordt.
Mocht je meer informatie willen over de Jolly Duck
https://oudsoetermeer.nl, https://oudzoeterwoude.nl of natuurlijk onze beeldbank https://oudstompwijk.nl
Ria Luiten