De decembermaand, een maand om terug te kijken op het afgelopen jaar maar ook om herinneringen op te halen aan vroeger, toen we nog kind waren, hoe beleefden we toen de kerst eigenlijk? Het begon al op school, als Sinterklaas weer naar Spanje was vertrokken, werd de klas omgetoverd met allerlei kerstspulletjes en natuurlijk met als klap op de vuurpijl een echte kerstboom. Aangezien wij thuis helemaal geen boom hadden was dat voor ons iets heel bijzonders. Zelf kerststukjes maken in een stuk klei, het ging eigenlijk nergens over, een kaars in het midden, wat takjes groen eromheen en als je geluk had nog een paddenstoel maar toch heb ik nog steeds dat gevoel als ik zo’n simpel gemaakt stukje zie, gemaakt door een kind. Tot slot het kerstontbijt en dan mochten de kaarsjes aangestoken worden.
We keken erg uit naar de kerstvakantie. Thuis zette mijn moeder de kersstal op, die was al heel oud, de beeldjes waren van rubber en zakten ieder jaar een beetje verder in door de warmte. De kerstboom van school werd verloot onder de oudere kinderen, maar de ouders moesten wel eerst een briefje meegeven dat ze het goed vonden dat als een van hun kinderen de boom zou winnen. Natuurlijk vonden ze dat goed en laat nou mijn broer of zus, dat weet ik niet meer zo goed, omdat er best wel een leeftijdsverschil tussen ons zat, de boom winnen. Wat een feest. Dat was het eerste jaar dat we een boom hadden, een echte nog wel. Dat hij bijna kaal was omdat hij al een poos op school had gestaan mocht de pret niet drukken.
In de periode voor de kerstdagen mochten we zelf kaarsen maken van restjes oude kaarsen, ook dat was een feestje. Ook mochten we kerststukjes maken, de buren hadden een hulstboom in de tuin en daar mochten we takken van knippen. Heel je handen lagen open van de punten van het groene blad maar daar gaven we niet om. Als we geluk hadden bloeiden de rode besjes ook nog. Verder hadden we niet veel versiering, behalve een papieren rode kerstster, die werd elk jaar opgehangen.
Op de kerstdagen zelf ging het werk op de boerderij natuurlijk gewoon door. Maar we gingen altijd op kerstavond naar de nachtmis. Toen we nog klein waren moesten we eerst naar bed en werden we wakker gemaakt, later mochten we opblijven. Mijn andere zus kon niet tegen de lucht van wierrook, die viel flauw van de geur, maar toch bleven we naar de nachtmis gaan. M’n moeder ging dan met m’n zus naar buiten en als ze weer bijgekomen was dan kwamen ze weer naar binnen en dan was de lucht in de kerk ook weg.
Wat ook zo mooi was, de hele hoek met kerstbomen en de engel waar je een centje in kon gooien en dan knikte ze met haar hoofd. We konden er geen genoeg van krijgen.
Na de nachtmis gingen we naar huis en kregen we warme chocolademelk met suikerbrood. De chocolademelk maakte mijn moeder zelf, met melk van de eigen koeien en cacao van Droste. Een dikke laag roomboter op het suikerbrood, normaal gesproken kregen we halvarine, wat een feest. Daarna moesten we toch echt naar bed. De volgende dag ontbeten we met mijn vader erbij. Dat gebeurde anders nooit. De gordijnen bleven dicht, iets wat mijn vader vreselijk vond. Maar mijn moeder hield voet bij stuk, de gordijnen bleven dicht tot we klaar waren met eten. De tafel werd gedekt, onze eigen gemaakte kaarsen mochten we aansteken en dan was het wachten tot mijn vader klaar was met melken.
We hadden een pick-up en daar draaide mijn moeder een kerstplaat op van De Leidsche Sleuteltjes, dat was een plaat met allemaal kinderkerstliedjes. Nu hoor je ze bijna niet meer, het zijn nu allemaal van die moderne kerstliedjes.
Ook op eerste kerstdag moesten we weer naar de kerk, iets wat wij helemaal niet leuk vonden. Mijn moeder verzuchtte ieder jaar weer: en ik hoop dat jullie nu eens geen ruzie maken met de kerst want dat konden we als de besten. Maar dat was ijdele hoop want ieder jaar was er een heleboel ruzie. Tussen de middag aten we soep met feestpudding, dat was groene kookpudding met allemaal lekkere dingen erin en er zaten zakjes bij met rode en witte spikkeltjes die je eroverheen kon strooien. Dat was zo lekker, later heb ik nog vaak gezocht of het nog verkrijgbaar was maar heb het nooit meer kunnen vinden. Bij hoge uitzondering mochten we televisie kijken, meestal was dat iets van Pietje Bell ofzo, wij vonden het prachtig. Scrooge vond mijn moeder te heftig voor ons dus die hebben we als kind nooit gezien. Tweede kerstdag verliep eigenlijk een beetje hetzelfde als de eerste kerstdag.
En nu zijn we jaren verder, volwassen en al het wat kerstvieringen meegemaakt. Maar toch, die herinneringen van vroeger zijn en blijven het mooiste. We hebben tegenwoordig allemaal een (kunst) kerstboom met veel cadeautjes en het eten bestaat meestal uit gourmetten. Ook wordt er steeds vaker een 3e kerstdag aangeplakt. Maar heel diep van binnen verlang ik terug naar de beleving van kerst als kind. Fijne kerstdagen allemaal.
Agnes Hofstede