Waar is toch die mooie merelman met zijn melodieuze lied? Die kwieke koolmees, dat pittige pimpeltje, die tierige tjiftjaf en dat vrolijke vinkje? Waar zijn ze opeens gebleven? Het hele voorjaar hoorde je vogels zingen, roepen en ruzie maken, maar nu het zomer is lijken ze opeens te zijn verdwenen. Nauwelijks nog gezang en kom je toch een vogel tegen, dan ziet die eruit of hij in de centrifuge heeft gezeten, helemaal verkreukeld en vol kale plekken. Heeft er weer een eng virus toegeslagen?
Nee, hoor, vogels houden gewoon even hun snavel. De uitgevlogen jongen zijn druk aan het leren hoe ze moeten overleven en doen dat het liefst in stilte. De oudervogels zijn aan het bijkomen, die vieren zomervakantie na het extreem drukke broedseizoen. Want ga er maar aanstaan, in een paar maanden tijd een nest bouwen, eieren leggen en uitbroeden, jongen opvoeden en dat vaak meerdere keren achter elkaar. Dat kost energie. En dat kost veren. Hun verenpak is in die drukke periode behoorlijk versleten, het beschermt minder goed tegen koude of hitte en het vliegt gewoon niet zo lekker meer. Omkleden dus. Maar ook dat ruien gaat ten koste van het vliegvermogen. Eenden en ganzen ruien zelfs zo rigoureus dat ze een tijdje helemaal niet de lucht in kunnen. Een goede reden om je als vogel gedeisd te houden.
Het liefst zouden veel vogels zich het hele jaar gedeisd houden, teveel zichtbaarheid maakt immers kwetsbaar, voor de loslopende huiskat en andere bloeddorstige rovers. Maar dat lukt eigenlijk alleen in de zomer. In het voorjaar moet er worden getrokken naar het broedgebied, gezongen, partners gelokt en rivalen verjaagd. Als je je dan te bescheiden opstelt kun je die hele voortplanting wel schudden. In de herfst moet er worden teruggereisd naar warmere gebieden en vanwege voedselschaarste in de winter komen ze openlijk op je voedertafel. Kwestie van risico’s afwegen.
Omdat er in de zomer aan eten geen gebrek is, spelen de vogels op safe en zoeken ze beschutting in het groen. Maar dat ze er wel degelijk zijn kun je merken als ze een nachtje alles hebben laten lopen boven je auto. Misschien is dat wel hun manier om te tonen dat ze je niet vergeten zijn…
Jaap kranenborg